ED-50 DATUMU SORUNU

[incaroad]

Herkese Merhabalar.

Ben civil 3d yi çok iyi kullanan birisi deðilim. fakat bütün formu inceledim. civil3d nin içinde kayboldum fakat
þu ed-50 datum sorununu çözemedim. elimde ITRF96 koordinat sisteminde paftalar var direk corss ile yapýlmýþ.
bunlarý civilde ITRF96 olarak tanýmladýðým zaman google earthe oturuyor hatta 5-10 cm hata payýyla, fakat ed-50 koordinat sistemindeki paftalarý ne yaptýysam oturtamadým. ankaranýn bütün paftalarý ed-50 ye göre çizilmiþ. ITRF96 bulmak çok zor. Bu ED-50 SORUNUNU NASIL ÇÖZERÝZ?

[PAÞA]

Dosyanýn ayarlar kýsmýnda Transversal Mercator Dilim Orta Meridyeni Europe 1950 Datum u seçip ona göre Google gönderdiðinizde olmalý.

[incaroad]

Hayýr olmuyor 20 mt nin üzerinde kayýklýk oluyor. ankaranýn 5000 lik paftalarý ed-50 ye göre hazýrlanmýþ. bu þekilde civil'e atýp TM-33-ed-50 olarak tanýmladýðýmda 20 mt kayýklýk oluyor. ayný paftayý dönüþüm parametreleri ile rubber sheet yada helmert dönüþümü yaparak ITRF96 ya çevirdiðimde google eartha 5 yada 10 cm hata payýyla oturuyor.
kendi içinde dönüþüm yaptýðýmda da 20 mt nin üzerinde hatalar çýkýyor. sanýrým civil 3d nin datum turkey 7 parametreli ed-50 datumundaki delta x, delta y, delta z, dönüklükler ve ölçek ayarlarýnda bir sýkýntý varmýþ gibi geliyor bana. bu dönüþüm parametrelerini  bulmak gerekiyor. ben ED-50 DEN ITRF96 ya dönüþüm parametrelerini buldum. ama WGS84 den ED-50 ye dönüþüm parametreleri gerekli. TABÝ BENÝMKÝ SADECE TAHMÝN

[incaroad]

sanýrým bu sorun askýya alýndý.

[PAÞA]

ED50 de maalesef oturmuyor yerine. Bu sorunu google erth e gönderirken Y ve X yönünde öteleme miktarlarý soruyodu. Bu farklarý oraya yazarsak istediðimiz yere oturmasýný saðlarýz.

[ASLANBEY83]

Merhaba hocam.

Durumu bilgim kadarýyla özetlemeye çalýþayým. CORS projesinde görevliydim. CORS un amacý neydi? Türkiye' de bölgesel olarak 1.Derece 2.Derece Noktalarýn bulunarak bunlarýn belli kriterler doðrultusunda ölçülerek bölgesel bir dönüþüm parametresi oluþturmaktý. Daha doðrusu hassas bir dönüþüm saðlamak için gerekli parametreleri elde etmekti.
Bunun için öncelikle 5 km aralýklý noktalar 1 grup adý altýnda tespit edildi. Daha sonra bu gruplar arasý mesafe 15 km olacak þekilde gruplandýrmalar gerçekleþtirilerek her grupta minimum 1 ED50 C1 veya C2 noktasý bulunarak CORS sisteminde ITRF olarak ölçüldü. Yapýlan deðerlendirmelere sonucu parametreler belirlenmiþ oldu. Ve bu parametreler kullanýlarak yapýlan dönüþümlerle gerçek hassasiyeti saðlanmýþ oldu.
Diðer durumu deðerlendirecek olursak; Proje ED50 de tanýmlanmýþ ve Google Earthe gönderiyoruz. Bilmeliyiz ki Programýn dönüþüm parametreleri kaba hatalý. Mantýk olarak Google Earth ITF sistemli olduðu için Civil 3D programý kendi içindeki parametrelerden dönüþümü yaparak Google Earthe gönderiyor. Zaten amacýmýz deðilmiydi ki bunu hassas saðlamak için CORS projesini hayata geçirip ED noktalarýný ITRF ölçüp bölgesel parametreler oluþturmak.

Sonuç olarak; Ayný paftalarý Netcad programýnda(Genelde yaygýn program olduðu için söylüyorum) bir macro yardýmýyla ITRF' e dönüþtürüp o þekilde amacýmýza ulaþacaðýmýzý umut ediyorum.

Saygýlarýmla..

[incaroad]

Hocam verdiðiniz Bilgiler için çok teþekkür ederim.
Aslýnda çok güzel anlattýnýz durumu.
Bu durumu bayaðý bir araþtýrdým. sonuç olarak bahsettiðiniz bölgesel parametre olayýna geldim.
Bu iþin uzmaný deðilim, aslýna bakarsanýz mesleðim inþaat fakat harita mesleðini çok sevdiðimden bu
iþi yapýyorum.
peki hocam size þunu sormak istiyorum bu oluþturulan bölgesel parametreler hangi boyutta. yani 3 derecelik dilimler mertebesindemi yoksa 25000 lik pafta derecesindemi yoksa 5000 lik mi?
bu soruyu neden sordum? çünkü elimdeki parapetreler ankara için yapýlmýþ dönüþüm parmetreleri.
örneðin yenimahalle ilçe sýnýrlarý içindeki yapdýðým uygulamalarda 10 ila 50 cm hata payý oluyor.
fakat esenboða havalimaný bölgesine doðru kullandýðýmda ise 2 ila 3 metre bazý yerlerde 5 metre hata çýkýyor. bu durum akla bir çok soru getiriyor. parametre hatasýmý, halihazýr harita alým hatasýmý? civil 3d nin datum dönüþümü hatasýmý yoksa google earth zaten hatalý bir sistemmi? ayný zamanda civil 3d nin datum dönüþümleride bir anda hikaye olup çýkýyor.
ama hala civil 3d nin bu iþi yapabileceðine inanýyorum. çünkü gelmiþ geçmiþ en güzel program bence.
datum dönüþümünde ýsrar la þu nu iddia ediyorum. tm-33-ed50 koordinat sisteminde ed50 turkey 7 parametreli datum seçilmiþ ve bu datumda wgs 84'e göre xyz ötelemeleri xyz dönüklükleri ve ölçek faktörünü her bölgeye göre hesaplanýrsa bu iþ oldu bitti bence.  bence bütün olay burada. bir çok makale okudum bu makalelerin içinde bu bahsettiðim parametreler geçiyor. fakat hepsi ed-50 ile ITRF96 arasýnda ki dönüþüm parametreleri. wgs 84 ile ITRF96 arasýndaki parametreleri hiç bulamadým. belki bulursak bu iþ olur diye düþünüyorum. çünkü anladýðým kadarýyla civil 3d bütüm datum dönüþümlerini wgs 84 datumunu kýsas alarak yapmýþ.

Enterasan bir durum daha var aslýnda baþka bir topikde bu na yer verildi ama konuyla alakalý diye burada bahsetmek istiyorum. google earth den import ederken aldýðýmýz koordinat verileri ile publish yaparken yaptýðýmýz koordinatlar arasýnda uçurum çýkýyor. hatta google earthen ayný bölgeye ait farklý yerlerden bindirme yapmak için import edin hiç bir image üst üste oturmuyor yine saçma sapan þekilde oturuyor. bu sorunlar çözülmeli bence. inanýn günde en az 4 saat bu soruna takýldým. hatta mesleðim olmadýðý halde.

Teþekkür ederim.

[ASLANBEY83]

Selamlar,

Hocam durumu az çok kavrayabilmiþsin. Ama bir inþaatçý olarak bu konuda yaptýðýn araþtýrma açýkçasý beni imrendirdi. Helal olsun.

Öncelikle parametre konusuyla ilgili olarak; Elde edilen parametrelerin mutlaka bir bölgeyi temsil ettiði bilgisi vardýr. Mesela diyorsunuz yenimahalle parametreleri. O parametreler yenimahallede olan ve bu mahalleyi kapsayacak þekilde içine alan yer kontrol noktalarýndan(Poligon, Nirengi) elde edilmiþ bir parametredir. Yani o parametrelerin en hassas olduðu bölge yeni mahalledir. Diðer mahalleler için uygularsanýz yanlýþ olmaz ama fazla hassas ta olmaz diyebiliriz.Yani sonuç itibariyle parametrelerin kullanýlacaðý bölgeler, parametreyi oluþturan noktalarýn hangi bölgeden alýndýðýyla doðru orantýlýdýr. Dip not olarak düþmek istediðim bir husus var. Söylemiþ olduðun 25000 lik paftalar için mi sorusuyla ilgili olarak; 25000 lik paftalarýn dilimleri 6 Dereceliktir. Onun içindir ki eðer bu paftayý sayýsallaþtýrýp çalýþmanýzýn üzerine atmadan önce 3 Derecelik dilime dönüþüm yapýlmasý icab etmektedir. Aksi durumda gerçek olmasý gereken yerine gitmeyecektir.

Diðer önemli husus ise Google Earth ' ýn hassas olmamasýdýr.

Ed50 WGS84 dönüþümü için gerekli gölgesel parametrelerden Civil 3D nin algýladýðý þekilde parametrelere dönüþüm yaparak bu tanýmlamamýzý Datum ayaralarýnda görebilirsek olay bitmiþtir. Bugün ben bayaðý uðraþtým ama hafta sonu olduðu için eringeçlik oldu. Pazartesi üstüne düþücem.

ITRF ve WGS84 konusunda ise; Bunlar Elipsoidtir. Ayný þeylerdir. Arlarýndaki fark ise hesaplarda alýnan Dünyanýn yarýçapýnýn 10000 de 1 deðiþiktir. Yani ayný anlam ifade etmektedirler. Geodezik durumlarda adý WGS84 geçmektedir. (Google Earth te geçtiði gibi.) Ama bizim yersel hesaplamalarda elipsoidin adý ITRF96 geçmektedir.

Son olarak Import Export olaylarý ile ilgili olarak; Google Earthe gönderilen ve ordan import edilen resim ve surface yine dönüþümden kaynaklanan kaba hatadan dolayý doðruluðu saðlayamamaktadýr.Gerekli parametre formatýný ve bu formatýn bulunduðu dosyayý programa okutabilirsek olay gerçek anlamda çözebiliriz.Sabýrla bir çaresine bakýcaz hocam.

Saygýlarýmla...

[PAÞA]

Koordinatlar, bir noktanýn belirli bir referans sisteminde konumunu tanýmlayan doðrusal ve açýsal büyüklüklerdir.
Bir koordinat sistemini tanýmlamak için:
-Baþlangýç noktasýný (origin)    -Dönüklüðünü (orientation)       -Birimini (units)     tanýmlamak gerekir.
Datum parametreleri deyince de  elipsoidi ve elipsoidin yer üzerinde oturtulmasý (Baþlangýç noktasý ve dönüklükleri) ile anlaþýlmalýdýr.
   ITRF belirli yýllarda güncelleþtirildiðinden, ITRF kýsaltmasý günümüzde ITRFyy þeklinde yazýlmaktadýr. Buradaki “yy” ilgili yýlýn son iki hanesini ifade etmektedir.
 Google Earth Wgs84 e göre çalýþýr.

WGS-84 sistemi ile ITRF sistemi arasýndaki iliþkiyi belirlemek ve WGS-84 sisteminin doðruluðunu artýrmak için 24 IGS ve 10 DoD noktasýnda yapýlan eþzamanlý GPS ölçüleri ile;
  8 IGS noktasýnýn ITRF91 koordinatlarý sabit alýnarak DoD noktalarýnýn koordinatlarý yeniden hesaplanmýþtýr.
ITRF91’e göre hesaplanmýþ WGS-84 koordinatlarý yaklaþýk 10 cm doðrulukla belirlenmiþtir.
Daha sonralarý WGS-84 sistemini iyileþtirmek amacýyla ayný iþlemler tekrarlanmýþ ve 11 IGS noktasýnýn ITRF94 koordinatý sabit alýnarak elde edilen çözümlerle belirlenen referans sistemine WGS-84 (G873) adý verilmiþtir.
873 üncü GPS haftasý 29 Eylül 1996 tarihine karþýlýk gelmekte olup, bu tarih elde edilen sonuçlarýn yörünge hesaplamalarýna dahil edildiði zamaný ifade etmektedir.
Bu þekilde elde edilen doðruluk tüm koordinat bileþenlerinde +- 5 cm olup bu da ITRF94 ile WGS-84 (G873)’ün çok iyi bir uyum saðladýðýný göstermektedir.
ITRF96 da bu deðerler cm in altýna düþmüþtür. Dolyýsý ile Wgs84 il ITRF96 arasýndaki fark Google Earh için ihmal edilebilir.
3 boyutlu kartezyen koordinatlarla yapýlan hesaplamalarda, iki datum arasýndaki iliþki 7-parametreli (üç kayýklýk, üç dönüklük ve bir ölçek) benzerlik dönüþümü ile kurulmaktadýr. Bu dönüþüme Helmert Dönüþümü, 3 boyutlu konform dönüþüm yada 3 boyutlu benzerlik dönüþümü isimleri de verilmektedir.
   Söz konusu dönüþüm uygulanmadan önce, jeodezik koordinatlar ECEF koordinatlarýna dönüþtürülmeli, daha sonra benzerlik dönüþümü uygulanmalýdýr.
    Sonuç olarak her bölge için hesaplanmýþ dönüþüm parametreleri ile Civil3D de tanýmlayacaðýmýz koordinat sistemi ile ancak Google Earth de doðru yerine gider. Ancak artýk yakýn zamanda kadastronun da ITRF sistemine tamamen geçileceði ve CORS ile de çalýþmalarýn hzýlandýðý düþünüldüðünde ED50'nin tarihte kalacaðý ve ITRF in tamamen oturacaðý aþikardýr.
Özet;                          Jeoit ve Elipsoit         → Yeri modellemek için
                                 Datum                      → Modeli ölçmek için
                                  Koordinat Sistemleri  → Model üzerinde konum belirlemek için
                                 Harita Projeksiyonlarý → Modelin 3 boyuttan    2 boyuta geçiþi için kullanýlýrlar.

Saygýlarýmla;

[incaroad]

ASLANBEY HOCAM bu bilgileri paylaþtýðýnýz için çok teþekkür ederim. Umarým Bu dönüþüm olayý çözülür. eðer çözülürse bu çok büyük bir rahatlýk olacak. (En azýndan ben rahatlýyacam

size de teþekkür ederim paþa bey bu verdiðiniz bilgileri SN. ORHAN FIRAT VE SN. ONUR LENK BEYÝN "AVRUPA DATUMU 1950 (ED-50) ÝLE TÜRKÝYE ULUSAL TEMEL GPS AGI 1999
(TUTGA-99) ARASINDA DATUM DÖNÜÞÜMÜ" adlý makalelerinde okumuþdum. Bu makaeleyi isteyen olursa maillerine gönderebilirim.

Teþekür Ederim.